De Blinden - © Kurt Van der Elst

2014: De Blinden

Een ‘oerbos’, een groep blinden die radeloos rondzwerven, opgeschrikt door nachtvogels. Ze zoeken de priester die hen waarschijnlijk heeft achtergelaten. Uiteindelijk vinden ze hem, dood. Maar een waanzinnige blonde vrouw heeft een kind. Dat kan zien. Het weent echter, want ziet het niet iets verschrikkelijks ? Of is dat het nieuwe leven: is dat de nieuwe ‘ziener’ ?
Het stuk ‘De Blinden’ van Maeterlinck is doordrenkt van een metafysisch pessimisme. De hele tekst wordt gedomineerd door vragen zonder antwoord, door twijfels, door ontkenningen. Woorden als ‘niets’ ‘soms’ ‘geen’ zijn als muzikale thema’s waarop alles steunt. Maeterlinck beweerde dat hij de onzichtbare dieptes van de menselijke ziel kon tonen op het toneel. Die dieptes blijken hier alleen een uitzichtloze duisternis te zijn. De éénakter De Blinden speelt zich af in een bos en aan de zee. Guy Cassiers is radicaal afgestapt van elk spoor van realisme dat je nog bij Maeterlinck vindt. De spelers zijn zo goed als onbeweeglijk en soms vormen ze een plastisch tableau vivant. Maeterlinck heeft iedereen blind gemaakt, maar Cassiers heeft zijn acteurs ook nog hun eigen levende stem ontnomen. Elke acteur heeft een luidspreker op de borst, en langs daar horen we de tekst. De vervreemding is dan totaal.
Een productie van Toneelhuis
[…] Tegenover de uiterste soberheid van de spelers, staat de totale aankleding van de voorstelling. Cassiers heeft alles duidelijk in een theatercontext geplaatst. We zien een woud, en een aantal keer wordt er een beschilderd doekopgetrokken – we zien wolken, of de suggestie van bomen. Telkens zo een doek de hoogte ingaat, kijkt ons oog verrukt toe. Verder heeft Cassiers met de technische ploeg zwaar ingezet op lichteffecten. Met een korte val van een schijnwerper zien we de essentie van een theaterstorm. Met al deze elementen hebben we een voorstelling met veel spektakel – waarbij elk verrassend moment de tekst versterkt. Dat alles wordt gedragen door een geluidsband van Diederik De Cock : soms is hij overweldigend en luid als een heel eigen interpretatie van opvliegende nachtvogels. En soms is hij intrigerend als we Amerikaanse stemmen horen – piloten, vliegtuigen die boven het eiland toeren? Als Maeterlinck, onze enige Nobelprijswinnaar literatuur, soms erg week overkomt, dan hebben we hier een barokke versie van het symbolisme. Johan Thielemans